Ból zęba - Kannabidiol (CBD) jako środek przeciwbólowy w stomatologii
Ból zębopochodny i stan zapalny może być bardzo uciążliwy, a opcje leczenia bez opioidowych leków przeciwbólowych są ograniczone. W przypadku łagodnego do umiarkowanego bólu można skutecznie sięgnąć po niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) takie jak ibuprofen lub acetaminofen (APAP). Niemniej jednak, niektórzy pacjenci z pewnymi schorzeniami nie mogą przyjmować NLPZ ani acetaminofenu, lub te leki przeciwbólowe mogą nie działać tak efektywnie u określonych grup pacjentów. Najnowsze badania kliniczne z 2024 roku dostarczają pierwszych dowodów na to, że CBD może być skutecznym i bezpiecznym lekiem aby zmniejszyć ból zęba.
Ostry ból zęba w stomatologii
Ból zębów jest powszechnym problemem zdrowotnym, który często uniemożliwia normalne funkcjonowanie i jest wyzwaniem dla stomatologów. Jest to również jedno z najczęstszych schorzeń, które skłaniają pacjentów do unikania wizyty na oddziale ratunkowym, gdzie pacjenci są często odsyłani do domu mimo odczuwanego bólu. Tego rodzaju ból zazwyczaj ma charakter ostry. W przypadkach łagodnych do umiarkowanych, ból można skutecznie leczyć niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) takimi jak ibuprofen lub paracetamol (APAP). Niestety, niektórzy pacjenci mają przeciwwskazania zdrowotne do stosowania NLPZ lub APAP, lub te leki mogą być nieskuteczne w określonych grupach pacjentów.
Łagodzenie bólu u pacjentów
Dla pacjentów, którzy nie mogą stosować NLPZ i APAP, alternatywą są często syntetyczne opioidy, takie jak hydrokodon i oksykodon. Badania pokazują, że dentyści należą do czołówki lekarzy przepisujących opioidy, zwłaszcza w przypadkach bólu nagłego oraz utrzymującego się po zabiegach stomatologicznych. Istnieją dane sugerujące, że ryzyko otrzymania recepty na opioidy po standardowych zabiegach stomatologicznych, takich jak ekstrakcja zęba lub leczenie kanałowe, wynosi około 30%. Dodatkowo, 40% do 42% pacjentów realizuje recepty na opioidy po wizycie na SOR z powodu bólu zębów. Aby przeciwdziałać kryzysowi opioidowemu, konieczne jest poszukiwanie alternatywnych, nieopioidowych metod łagodzenia bólu zębów.
Cannabidiol na ból
Kannabinoidy mogą stanowić obiecującą alternatywę dla opioidów. Na przykład w USA, gdzie legalne jest stosowanie medycznej marihuany oraz produktów z konopi, odnotowano zmniejszenie liczby przepisywanych opioidów o 5% do 8% wśród pacjentów korzystających z THC (tetrahydrokannabinol). W jednym z badań dotyczącym bólu nowotworowego oraz przewlekłego i neuropatycznego, połączenie CBD i THC, głównymi składnikami konopi indyjskich, przyniosło pozytywne wyniki. Jednakże, ich stosowanie jako środków przeciwbólowych jest ograniczone z powodu psychoaktywności THC oraz jego nielegalności na poziomie federalnym.
Właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe stosowania CBD - Kannabidiol pomaga na ból bez wpływu na zdrowie
CBD nie posiada właściwości psychoaktywnych ani uzależniających, a badania sugerują, że może być skutecznym środkiem przeciwbólowym. W modelach przedklinicznych CBD wykazało działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Ograniczone dowody kliniczne wskazują na skuteczność CBD w leczeniu bólu neuropatycznego i przewlekłego. Obecnie prowadzone są ponad 100 badania kliniczne nad zastosowaniem CBD jako środka przeciwbólowego w różnych stanach bólowych.
Jednakże, według aktualnej wiedzy, brak jest opublikowanych danych dotyczących zastosowania CBD w leczeniu ostrego bólu zębów. W 2024 roku przeprowadzono badanie, którego celem była ocena skuteczności i bezpieczeństwa CBD w leczeniu ostrego bólu zębów w ramach fazy IIA badania potwierdzającego zasadność koncepcji. W badaniu założono się, że CBD przyniesie co najmniej 30% redukcję bólu w porównaniu do poziomu bólu przed zabiegiem u pacjentów z ostrym bólem zęba. Taki efekt jest porównywalny z działaniem 400 mg ibuprofenu w leczeniu ostrego bólu zębopochodnego.
Działanie CBD z konopi w dawce 10 mg / kg masy ciała na ból zęba - wyniki badania z 2024 roku
Wyniki przeprowadzonego i przedstawionego badania klinicznego potwierdzają skuteczność przeciwbólową CBD w leczeniu ostrego bólu zęba. Według obecnej wiedzy, jest to pierwsze tego typu badanie sprawdzające efektywność kannabidiolu w leczeniu nagłego bólu zębów.
W badaniu, analizowano CBD w dawce 10 mg/kg i 20 mg/kg co wykazało, że kannabidiol może pomóc w łagodzeniu bólu, z szybkim początkiem znacznej ulgi w bólu przy wyższej dawce. Co interesujące, dawka 10 mg/kg wykazywała niższe surowe wyniki metodą wizualnej skali analogowej (VAS, ang. visual analogue scale) w przedziale 30-90 minut w porównaniu do dawki 20 mg/kg, co może wynikać z małej wielkości próbki i dużej zmienności wśród badanych. Kiedy surowe wyniki VAS znormalizowano do wyników wyjściowych, procentowa redukcja bólu bardziej uwidoczniła wpływ dawki CBD, przy czym dawka 20 mg/kg osiągało wyższą, choć nie znaczącą, procentową redukcję dolegliwości bólowych przez pierwsze 120 minut. Dodatkowo, stosunek kobiet do mężczyzn wynosił 2:1, co potwierdza, że kobiety doświadczają większej wrażliwości na ból. Mimo że płeć nie miała istotnego wpływu w grupach, bardziej zrównoważony rozkład płci w grupie placebo mógł prowadzić do zawyżonej ulgi w bólu.
Wpływ CBD na ból w randomizowanym badaniu klinicznym - analiza metodą NNT
Ocena efektów terapii jest kluczowa z perspektywy zarówno lekarza, jak i pacjenta. Wyniki z badań randomizowanych często są trudne do zastosowania w praktyce klinicznej. Jedną z metod ułatwiających zrozumienie wyników badań lekarskich jest analiza NNT (liczba potrzebnych do leczenia - czyli ilość osób, które muszą być leczone, aby jeden pacjent odnotował pożądany efekt).
Pacjenci stomatologiczni, którzy nie mogą przyjmować NLPZ ani paracetamolu z powodu chorób współistniejących lub alergii, nie mają alternatywy, aby uniknąć przepisywania opioidów w celu złagodzenia bólu. Zgłoszone NNT dla ibuprofenu w dawce 400-600 mg wyniosło 2,5-2,7 (95% przedział ufności [CI], 2,0-4,2), a dla ibuprofenu 200 mg/APAP 500 mg wyniosło 1,6 (95% CI, 1,5-1,8). Wartość NNT dla oksykodonu 10 mg/APAP 650 mg wyniosła 2,3 (95% CI, 2,0-6,4). NNT wyniosło 3,1 dla CBD 10 mg/kg i 2,4 dla CBD 20 mg/kg, co jest porównywalne z ibuprofenem i kombinacją oksykodonu/APAP dla ostrego bólu zęba. Wyniki badań wskazują, że pojedyncza dawka CBD w mg jest równie skuteczna jak obecne schematy leków przeciwbólowych i może skutecznie łagodzić nagły ból zębów.
Zmniejszona siła zgryzu a CBD
Zmniejszona siła zgryzu może negatywnie wpływać na skuteczność żucia oraz pogarszać odżywianie i jakość życia pacjenta. Pacjenci z chorobami miazgi i tkanek okołowierzchołkowych mogą doświadczać obniżonego progu gryzienia i alodynii mechanicznej tj. bólu pod wpływem dotyku. W poprzednim badaniu stwierdzono, że ibuprofen znacząco zwiększa siłę gryzienia w porównaniu z placebo, natomiast nowsze badanie wykazało, że ibuprofen nie wpływa znacząco na progi mechaniczne zębów z zapaleniem przyzębia wierzchołkowego. Obecne badanie naukowców z uniwersytetu wykazało, że obie dawki CBD wpływają na różnice wewnątrzgrupowe w sile zgryzu, a przyjmowanie CBD w dawce 20 mg /kg miało znaczący efekt w porównaniu z placebo, co sugeruje, że CBD może poprawić funkcję zębów przy alodynii mechanicznej.
Stosowanie konopnego kannabidiolu - CBD może pomóc w leczeniu bólu
Na podtawie najnowszych badań, jedna dawka CBD nie wywołuje efektów psychoaktywnych ani zmiany nastroju. Częstość występowania sedacji spadała z kolejnymi dawkami, jak pacjenci przyzwyczajali się do leku. Ponadto sedacja związana jest z działaniem uspokajającym i przeciwlękowym, co wynika z powinowactwa CBD do receptora serotoninowego (5-HT)1A. Odkrycia te potwierdzają bezpieczne stosowanie kannabidiolu u pacjentów stomatologicznych, jako że zwykle wymagana jest więcej niż jedna dawka przeciwbólowa w leczeniu bólu zębów.
Ograniczenia wynikające z małej próby obejmują brak możliwości zbadania różnic związanych z wiekiem i płcią. Nie oceniono również czynników wpływających na percepcję bólu, takich jak istniejący wcześniej ból przewlekły oraz inne czynniki społeczne i psychologiczne, ale będą one uwzględnione w kolejnych badaniach klinicznych III fazy na większą skalę.
To badanie po raz pierwszy wykazało, że czyste CBD może zapewnić ponad 70% analgezji pacjentom z nagłym bólem zębów i zwiększyć siłę zgryzu podczas działania przeciwbólowego, zachowując jednocześnie bezpieczny profil leku przy minimalnych skutkach ubocznych. To innowacyjne badanie pokazuje, że CBD może być skutecznym i bezpiecznym środkiem przeciwbólowym w leczeniu zębów w stosunku do leków z grupy opioidów, co może pomóc w rozwiązaniu problemu epidemii opioidów. Jest to ważne, ponieważ CBD nie wykazuje działania psychoaktywnego.
Źródło
- "Cannabidiol as an Alternative Analgesic for Acute Dental Pain" V. Chrepa, S. Villasenor, A. Mauney, G. Kotsakis and L. Macpherson
Poznaj odpowiedzi na ważne pytania na temat bólu zęba
(FAQ)
Co pomaga na silny ból zęba?
W przypadkach łagodnych do umiarkowanych, ból można skutecznie leczyć niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) takimi jak ibuprofen lub paracetamol (APAP). Niestety, niektórzy pacjenci mają przeciwwskazania zdrowotne do stosowania NLPZ lub APAP, lub te leki mogą być nieskuteczne w określonych grupach pacjentów. Wyniki najnowszych badań z 2024 roku wskazują, że pojedyncza dawka CBD w 10 mg/kg masy ciała jest równie skuteczna jak obecne schematy leków przeciwbólowych i może skutecznie łagodzić nagły ból zębów.