Właściwości antybakteryjne CBG (kanabigerol) wobec bakterii Streptococcus mutans wywołującej próchnicę zębów
Streptococcus mutans (S. mutans) jest Gram-dodatnią, fakultatywnie beztlenową bakterią i najczęstszym patogenem związanym z próchnicą zębów. Organizm ten jest tolerancyjny na kwasy i może przechodzić fizjologiczną adaptację, aby skutecznie funkcjonować w kwaśnym środowisku, takim jak próchnicowa płytka nazębna, tworząc na niej biofilm bakteryjny. Stwierdzono, że niektóre kannabinoidy wykazują silną aktywność przeciwbakteryjną wobec bakterii gram-dodatnich. Jednym z nich jest niepsychoaktywny fitokannabinoid kannabigerol (CBG).
Spis treści
Czym jest próchnica i jak powstaje?
Próchnica zębów, znana również jako próchnica, jest najczęstszą chorobą jamy ustnej i jedną z najbardziej rozpowszechnionych na świecie przewlekłych chorób człowieka. Próchnica zębów jest przenoszoną, złożoną chorobą, która jest spowodowana przez długotrwałe okresy niskiego pH w jamie ustnej, co powoduje utratę netto minerałów z zębów. Rozwija się poprzez złożoną interakcję w czasie pomiędzy bakteriami wytwarzającymi kwas, fermentującymi węglowodanami, zębami i śliną. W jamie ustnej człowieka wykryto ponad 700 różnych gatunków bakterii. Wśród nich jest wysoce kariogenna bakteria związana z próchnicą zębów, Streptococcus mutans (S. mutans).
Próchnica powoduje miejscowe uszkodzenie wrażliwych tkanek twardych zęba przez kwaśne produkty uboczne fermentacji bakteryjnej węglowodanów pokarmowych. Objawy demineralizacji próchnicowej widoczne są na twardych tkankach zęba, ale proces chorobowy inicjowany jest w obrębie biofilmu bakteryjnego (płytki nazębnej), który pokrywa powierzchnię zęba. Ponadto bardzo wczesne zmiany w szkliwie nie są wykrywane tradycyjnymi metodami klinicznymi i radiograficznymi. Próchnica jest chorobą wieloczynnikową, która rozpoczyna się od zmian mikrobiologicznych w złożonym biofilmie, a na jej przebieg wpływa przepływ i skład śliny, ekspozycja na fluorki, spożycie cukrów w diecie oraz zachowania profilaktyczne (szczotkowanie zębów).
Choroba jest początkowo odwracalna i może być zatrzymana na każdym etapie, nawet gdy część zębiny lub szkliwa ulegnie zniszczeniu (kawitacja), pod warunkiem, że uda się usunąć wystarczającą ilość biofilmu. Próchnica jest chorobą przewlekłą, która u większości ludzi postępuje powoli. Występuje zarówno w części koronowej (próchnica koronowa), jak i korzeniowej (próchnica korzeniowa) zębów pierwotnych i stałych, na powierzchniach gładkich, jak i wgłębionych i spękanych. Może dotyczyć szkliwa, czyli zewnętrznej warstwy pokrywającej koronę, cementu, czyli najbardziej zewnętrznej warstwy korzenia oraz zębiny, czyli tkanki znajdującej się pod szkliwem i cementem. Próchnica zębów u dzieci w zębach pierwotnych w wieku przedszkolnym jest powszechnie określana jako próchnica wczesnodziecięca.
W codziennej praktyce lekarz stomatolog oraz pacjenci często określają powstałą zmianę próchnicową jako ubytek w zębie. Ubytek, czyli zniszczona powierzchnia, jest następstwem procesu chorobowego i oznaką już dość zaawansowanej choroby.
Jakie są przyczyny próchnicy zębów i ryzyka jej powstania?
Ryzyko wystąpienia próchnicy u danej osoby może zmieniać się w czasie, ponieważ wiele czynników ryzyka jest zmiennych. Fizyczne i biologiczne czynniki ryzyka rozwoju próchnicy szkliwa lub korzenia obejmują:
- nieodpowiedni skład śliny,
- dużą liczbę bakterii kariogennych,
- niedostateczną ekspozycję na fluorki,
- recesję dziąseł,
- elementy immunologiczne,
- potrzebę specjalnej opieki zdrowotnej,
- czynniki genetyczne.
Próchnica jest związana ze stylem życia, a czynniki behawioralne, na które dana osoba ma wpływ, są wyraźnie powiązane. Do czynników tych należą:
- niewłaściwa higiena jamy ustnej,
- złe nawyki żywieniowe, tj. częste spożywanie przetworzonych węglowodanów, częste stosowanie leków doustnych zawierających cukier oraz niewłaściwe metody karmienia niemowląt.
- status społeczny,
- ubezpieczenie stomatologiczne,
- stosowanie uszczelniaczy stomatologicznych,
- stosowanie aparatów ortodontycznych,
- źle zaprojektowane lub źle działające protezy częściowe.
Antybakteryjne właściwości CBG wobec bakterii S. mutans
Bakterie należące do rodzaju Streptococcus są pierwszymi mieszkańcami jamy ustnej, które mogą być nabyte zaraz po urodzeniu i tym samym odgrywają ważną rolę w kształtowaniu mikrobiomu jamy ustnej. W jamie ustnej stwierdzono związek wielu mikroorganizmów z próchnicą, wśród których S. mutans jest uważany za najbardziej kariogenną bakterię. Dlatego też hamowanie rozwoju S. mutans jest kluczowym celem w profilaktyce próchnicy zębów. W jednym z badań, naukowcy odkryli antybakteryjne właściwości CBG wobec rosnących planktonicznie S. mutans. Niniejsze badania wykazały, że CBG działa na kilku poziomach:
- Wywiera efekt bakteriostatyczny, na który wpływa początkowa gęstość komórek bakteryjnych,
- Wpływa na strukturę ściany komórkowej bakterii i powoduje wewnątrzkomórkowe nagromadzenie struktur podobnych do mezosomów,
- Powoduje natychmiastową hiperpolaryzację ściany komórkowej bakterii,
- Zmniejsza płynność ściany komórkowej bakterii,
- Zwiększa przepuszczalność ściany komórkowej bakterii,
- Zapobiega spadkowi pH wywołanemu przez S. mutans, tym samym zapobiegając jego właściwościom kariogennym.
Ingerencja CBG w powodujący próchnicę S. mutans może stanowić nowatorski innowacyjny sposób zwalczania próchnicy zębów.
Źródło
- "Anti-Bacterial Properties of Cannabigerol Toward Streptococcus mutans", Muna Aqawi , Ronit Vogt Sionov , Ruth Gallily , Michael Friedman, Doron Steinberg.
Poznaj odpowiedzi na ważne pytania na temat próchnicy zębów
(FAQ)
Co powoduje próchnicę zębów?
Próchnica zębów jest spowodowana przez długotrwałe okresy niskiego pH w jamie ustnej, co powoduje utratę minerałów z zębów. Rozwija się poprzez złożoną interakcję w czasie pomiędzy bakteriami wytwarzającymi kwas, fermentującymi węglowodanami, zębami i śliną.
