Baza wiedzy

Układ endokannabinoidowy u zwierząt - czy warto suplementować kannabinoidy i olejek CBD dla zwierząt?

Nowe obszary wiedzy na temat układu endokannabinoidowego u zwierząt (ECS) i jego powszechnej obecności u większości istot zwierzęcych otwiera drzwi do innowacyjnych podejść w leczeniu bólu, chorób nowotworowych, regulacji zaburzeń neurologicznych, redukcji stresu, zwalczania lęku oraz stanów zapalnych. Zarówno naturalnie występujące, jak i wprowadzone z zewnątrz substancje związane z ECS mogą działać jako bezpośrednie czynniki aktywujące lub wpływać na ten układ w inny sposób.

Badania związane z układem endokannabinoidowym u zwierząt pokazują, że jest on obecny u wielu gatunków ssaków, a nawet u tak prymitywnych organizmów bezkręgowych jak Hydra (H. vulgaris). Wydaje się, że owady są wyjątkiem, nieposiadając tym układu, który odgrywa istotną rolę w utrzymaniu homeostazy układu nerwowego, odpornościowego i wielu innych narządów.

Spis treści

1. Czym jest układ endokannabinoidowy?

2. Olejek CBD dla zwierząt - czy zwierzęta posiadają układ endokannabinoidowy?

3. Znaczenie układu endokannabinoidowego u psa z atopowym zapaleniem skóry

4. Endokannabinoidy a regulacja lęku i stresu u zwierząt domowych

5. Receptory kannabinoidowe a uśmierzanie bólu u psa przez stosowanie CBD w połączeniu z gabapentyną

6. Przeciwnowotworowe działanie CBD u zwierząt

7. Podsumowanie - układ endokannabinoidowy u zwierząt

8. Źródło

Czym jest układ endokannabinoidowy?

ECS (endocannabinoid system), czyli układ endokannabinoidowy, został odkryty w wyniku badań nad psychotropowym fitokannabinoidem, znanym jako THC, który znajduje się w roślinie Cannabis sativa L. (Konopie siewne). Pierwszy występujący w błonie komórki (błonowy) receptor kannabinoidowy, znany jako receptor kannabinoidowy CB1, został znaleziony podczas poszukiwań celów biologicznych dla THC. THC jest jedynym kannabinoidem, który wywołuje efekty psychotropowe i jest odpowiedzialny za część właściwości biomedycznych tej rośliny. Odkryto, że inne kannabinoidy, takie jak kannabidiol (CBD), kannabigerol (CBG), kannabichromen (CBC), oraz mniejsze kannabinoidy, terpeny i flawonoidy, wykazują podobną aktywność biomedyczną co THC, ale bez negatywnych skutków ubocznych związanych z psychotropowym działaniem.

Następnie, odkryto drugi receptor GPCR, znany jako receptor kannabinoidowy CB2. Receptory sprzężone z białkiem G, nazywane także receptorami białkowymi związanymi z białkiem G (GPCR), to największa i jednocześnie najbardziej zróżnicowana grupa receptorów w organizmach, które pełnią kluczową rolę w przekazywaniu sygnałów do wnętrza komórki. Zarówno receptory błonowe CB1, jak i CB2, odgrywają kluczową rolę w wielu istotnych procesach biologicznych, takich jak plastyczność neuronów, kontrola bólu, regulacja lęku, działanie przeciwzapalne, wpływ na układ nerwowy, funkcja immunologiczna, regulacja metaboliczna i wzrost kości.

Po odkryciu receptorów błonowych, naukowcy szybko zidentyfikowali naturalne ligandy endogenne tych receptorów, znane jako endokannabinoidy. Jeden z tych endokannabinoidów to anandamid, który wywołuje uczucie euforii i jest często określany jako cząsteczka szczęścia. Drugim endokannabinoidem jest 2-arachidonoiloglicerol (2-AG). Oba te związki mogą łączyć się z receptorami endokannabinoidowymi CB1 i CB2.

Endokannabinoidy są wytwarzane na bieżąco przez enzymy znajdujące się w błonie komórkowej, zwłaszcza pod wpływem wzrostu poziomu wapnia w komórkach spowodowanego depolaryzacją neuronów. Poziom endokannabinoidów, znany jako "ton endokannabinoidowy", jest zróżnicowany w zależności od konkretnego rodzaju tkanki i zależy od równowagi między szybkością ich produkcji a degradacją enzymatyczną. Hydrolaza amidu kwasu tłuszczowego (FAAH) i lipaza monoacyloglicerolowa (MAGL) to enzymy, które odgrywają kluczową rolę w regulacji poziomu endokannabinoidów. Anandamid (AEA) i 2-AG, będące dwoma endogennymi endokannabinoidami, są metabolizowane przez FAAH i MAGL. FAAH może również metabolizować 2-AG, chociaż w mniejszym stopniu.

Olejek CBD dla zwierząt - czy zwierzęta posiadają układ endokannabinoidowy?

Układ endokannabinoidowy, który występuje praktycznie u wszystkich zwierząt, od najbardziej zaawansowanych, takich jak ssaki, po te bardziej prymitywne, jak parzydełkowce (Cnidaria), jest dowodem na jego istotną rolę w biologii. Badania wykazały obecność tego systemu u różnych grup zwierząt, włączając w to kręgowce (takie jak ssaki, ptaki, gady i ryby) oraz bezkręgowce (na przykład jeżowce, pijawki, małże, nicienie i inne).

W przeciwieństwie do informacji dotyczących korzyści zdrowotnych wynikających ze stosowania kannabinoidów u ludzi, istnieje brak wystarczających danych na temat tych samych korzyści u zwierząt, poza badaniami na zwierzętach laboratoryjnych. Niemniej jednak, wiadomo, że układ endokannabinoidowy, który występuje u wszystkich gatunków zwierząt (oprócz owadów), oferuje podobne korzyści niezależnie od gatunku.

Chociaż struktura receptora CB1 pozostaje zbliżona u różnych gatunków ssaków, zidentyfikowano różnice w sekwencjach białkowych receptora CB2 u ludzi, szczurów i psów. Jest to ważne, pomimo że poziomy ekspresji tego receptora na powierzchni komórek oraz szlaki sygnałowe, w które jest zaangażowany, wpływają na jego funkcję. Dodatkowo, wykazano, że poziom wiązania endogennego liganda z receptorem CB2 u psów jest znacznie niższy (około 30 razy) niż u ludzi i szczurów.

Badania związane z ECS u koni pozwoliły ustalić, gdzie dokładnie znajdują się główne receptory kannabinoidowe CB1 i CB2, a także inne receptory związane z kannabinoidami, takie jak TRPA1, PPAR-alfa i receptor serotoninowy 1a (5-HT). W celu lepszego zrozumienia, jak są rozmieszczone receptory na które wpływa CBD na zwierzęta, przeprowadzono badanie, w którym zidentyfikowano cztery konkretne receptory, które reagują na CBD. Są to receptory TRPV1, PPAR-γ, GPR55 i GPR3.

Receptory związane z kannabinoidami występowały w różnych rodzajach komórek w nerwach czuciowych, komórkach satelitarnych układu nerwowego (SGC), makrofagach i innych komórkach międzyneuronalnych w korzeniach grzbietowych nerwów koni. Istnieje wyraźny związek funkcjonalny między neuronami czuciowymi a komórkami satelitarnymi w przetwarzaniu sygnałów bólowych w obwodowym układzie nerwowym. Wyniki uzyskane w badaniach na koniach były zgodne lub podobne do wyników uzyskanych w badaniach na szczurach i świnek morskich. Te odkrycia stanowią podstawę anatomiczną dla dalszych badań nad potencjalnymi terapeutycznymi zastosowaniami kannabinoidów.

Znaczenie układu endokannabinoidowego u psa z atopowym zapaleniem skóry

Układ endokannabinoidowy u psa, podobnie jak u ludzi, ma wpływ na sen, apetyt, odporność, funkcje mózgu i odczuwanie bólu. Ten układ jest związany z wieloma procesami fizjologicznymi zachodzącymi w ciele psa. Poprzez stosowanie olejku CBD dla zwierząt można regulować te procesy, przywracając równowagę w organizmie.

Porównując układ nerwowy młodszych psów z układem nerwowym starszych psów, w tkance mózgowej stwierdzono niższą ekspresję receptora CB1.

Keratynocyty warstwy ponadpodstawnej CB1 i CB2 są równomiernie rozmieszczone w naskórku zdrowych psów. W naskórku człowieka, receptor CB1 jest obecny w warstwie kolczystej (stratum spinosum) i warstwie ziarnistej (stratum granulosum), natomiast receptor CB2 jest wykrywany w keratynocytach warstwy podstawnej (stratum basale). Zarówno psy zdrowe, jak i psy z atopowym zapaleniem skóry posiadają receptory CB1 i CB2 w ich naskórku, jednak w badaniach stwierdzono, że poziom receptorów CB1 jest podwyższony u psów chorych na atopowe zapalenie skóry.

Istnieje różnica anatomiczna między psią i ludzką strukturą naskórka - psi naskórek ma 2-3 jądrzaste warstwy komórek, podczas gdy ludzki naskórek ma 6-7 jądrzastych warstw komórek. Psy z atopowym zapaleniem skóry mają naskórek w stanie hiperplazji. Keratynocyty w górnej warstwie naskórka wykazują silną immunoreaktywność dla receptorów CB1 i CB2, podczas gdy keratynocyty w warstwie podstawnej wykazują słabą reaktywność dla CB1, ale silną dla CB2. Jest to silna wskazówka, że receptory te są regulowane w górę podczas stanu zapalnego naskórka. Stwierdzono, że agoniści zarówno receptorów CB1, jak i CB2 zmniejszają degranulację komórek tucznych, co jest ważnym krokiem w rozwoju reakcji nadwrażliwości.

Endokannabinoidy a regulacja lęku i stresu u zwierząt domowych

Wiele psów doświadcza stresu, gdy są oddzielone od swoich opiekunów, a także podczas podróży samochodem. Właściciele zwierząt stosują różne podejścia do zarządzania tymi kwestiami, od szkolenia po podawanie leków i suplementów, często z mieszanymi rezultatami. Kannabidiol (CBD) może łagodzić stres i niepokój u ludzi, ale jego wpływ na stres u psów jest mniej udokumentowany. Jedno z badań z 2023 roku miało na celu zrozumienie wpływu pozostawania samemu i podróżowania samochodem na pomiary stresu u psów oraz ustalenie, czy olejek CBD dla psa na uspokojenie w jednej dawce może pozytywnie wpłynąć na wszelkie miary stresu. W badaniu populacja psów została pozostawiona sama w znanym pomieszczeniu lub przeszła krótką podróż samochodem. Szereg pomiarów fizjologicznych i behawioralnych zebrano przed, w trakcie i po teście. Zaobserwowano znaczące zmiany w kilku pomiarach związanych ze stresem (kortyzol w surowicy, średnia temperatura ucha, tętno, zmienność tętna, skomlenie i czynnik zachowania stresu / niepokoju) od wartości wyjściowej do testu, przy czym paradygmat testu podróży samochodem wywołał ogólnie wyraźniejszą reakcję na stres. Łagodzący wpływ leczenia CBD różnił się w zależności od pomiaru i testu, przy czym niektóre wskazywały na znaczne zmniejszenie stresu u psów w porównaniu z grupą placebo.

Receptory kannabinoidowe a uśmierzanie bólu u psa przez stosowanie CBD w połączeniu z gabapentyną

Endokannabinoidy wpływają na przewodnictwo nerwowe sygnałów bólowych, zarówno poprzez zmniejszenie sygnałów bólu, jak i zmniejszenie stanu zapalnego poprzez aktywację receptorów kannabinoidowych. Od 2018 roku do tej pory przeprowadzono łącznie pięć badań nad suplementacją CBD w leczeniu przewlekłego bólu u psów. Suplementacja CBD była dostarczana poprzez doustne podawanie oleju CBD, spożywanie tabletek wzbogaconych CBD, oleju konopnego wzbogaconego CBD dostarczanego w żywności oraz spożywanie liposomalnie kapsułkowanego CBD w dawkach 0,3-4,12 mg/kg masy ciała i łagodziła ból zwyrodnieniowy stawów u psów oraz poprawiało jakość ich życia. Badanie z 2020 roku wykazało, że u psów przyjmujących gabapentynę, lek stosowany w leczeniu bólu neuropatycznego, dodatkowa suplementacja CBD pozwoliła jednej trzeciej psów na odstawienie leku, a kolejna jedna trzecia psów była w stanie zmniejszyć dawki.

Przeciwnowotworowe działanie CBD u zwierząt

Układ endokannabinoidowy wpływa na procesy związane z rozwojem nowotworów, takie jak różnicowanie komórek, proliferacja, inwazja i angiogeneza. Kannabidiol zawarty w oleju CBD może pomóc zwierzętom chorym na raka poprzez zwiększenie apetytu i łagodzenie nudności. Kannabinoidy są istotnym elementem wielu terapii przeciwnowotworowych. W wynikach badań jednej z kombinowanej terapii przeciwnowotworowej u psów przeprowadzonej w 2021 roku, czytamy, że kannabidiol zmniejszył żywotność komórek i indukował apoptozę w komórkach urotelialnych (dróg moczowych). Co więcej, połączenie kannabidiolu z chemioterapią mitoksantronem i winblastyną znacznie zmniejszyło żywotność komórek i zwiększyło apoptozę w porównaniu do leczenia samym pojedynczym lekiem.

Podsumowanie - układ endokannabinoidowy u zwierząt

Z raportów naukowych jasno wynika, że układ endokannabinoidowy jest nie tylko obecny u niemal wszystkich zwierząt, ale również pełni kluczową rolę w zachowaniu równowagi w wielu układach narządowych. Układ endokannabinoidowy u zwierząt reguluje działanie nerwowego i odpornościowego systemu, a także innych systemów narządowych poprzez skomplikowaną sieć receptorów i sygnałów chemicznych, mając na celu złagodzenie bólu i stanów zapalnych, regulację metabolizmu i funkcji nerwowych, promowanie zdrowych procesów trawienia oraz wspieranie rozrodczości i rozwoju zarodkowego.

Źródło

"The Endocannabinoid System of Animals", Robert J. Silver.
"Combination therapy with cannabidiol and chemotherapeutics in canine urothelial carcinoma cells", Jordon M Inkol, Samuel E Hocker, Anthony J Mutsaers.

Poznaj odpowiedzi na ważne pytania na temat układu endokannabinoidowego u zwierząt

(FAQ)

Jak działa CBD na psy?

Układ endokannabinoidowy u psa, podobnie jak u ludzi, ma wpływ na sen, apetyt, odporność, funkcje mózgu i odczuwanie bólu. Ten układ jest związany z wieloma procesami fizjologicznymi zachodzącymi w ciele psa. Poprzez stosowanie CBD można regulować te procesy, przywracając równowagę w organizmie psa.