Olej konopny - rodzaje, właściwości i zastosowanie

Konopie są niezwykłą rośliną uprawną, o ogromnej wartości społecznej i ekonomicznej, ponieważ mogą być wykorzystywane do produkcji żywności, tekstyliów, odzieży, biodegradowalnych tworzyw sztucznych, papieru, farb, biopaliw i pasz dla zwierząt, a także oleju oświetleniowego. Różne części rośliny konopi stanowią cenne źródło żywności i składników suplementów diety, w tym olej konopny tłoczony na zimno.

Olej konopny - rodzaje

• olej konopny z nasion konopi siewnej (cannabis sativa l. var. sativa) - nasiona konopi mają przyjemny orzechowy smak i są cennym źródłem niezbędnych aminokwasów, kwasów tłuszczowych, minerałów, witamin i włókien. Sam olej ma lekko zielony kolor. 
• olej konopny CBD z kwiatów konopi siewnej - jest to olejek konopny zawierający pełne spektrum fitosubstancji w tym CBD i jest pozyskiwany wyłącznie z kwiatów konopi siewnych inaczej włóknistych, których uprawa jest w Polsce dozwolona,
• olej konopny z konopi indyjskich (cannabis sativa l. var. indica), inaczej konopi innych niż włókniste.

Właściwości oleju konopnego z nasion

Obecnie na rynku spożywczym oraz kosmetycznym można spotkać produkty zawierające w swoim składzie olej konopny, który pozyskiwany jest z nasion konopi. W krajach Europy Wschodniej (szczególnie w Rosji) jest używany w tradycyjnych potrawach, a w przeszłości był używany jako olej oświetleniowy, a także do wyrobu masła. Taki olej jest tłoczony na zimno.

Nasiona konopi zawierają:

• 25 - 35 % kwasów tłuszczowych (głównie wielonienasyconych)
• 20 - 25 % białka
• 20 - 30 % węglowodanów
• 15 % błonnika pokarmowego

Nasiona są również źródłem wszystkich niezbędnych aminokwasów, dzięki czemu stanowią bardzo cenny składnik zbilansowanej diety.

Uzyskany z nasion olej konopny zawiera:

• ponad 80 % wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA) – zapewnia to krótki okres przydatności, (chłodzenie i trzymanie oleju konopnego w ciemnych butelkach powoduje, że ten okres się wydłuża)
• Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) – kwasy omega 3 i omega 6, czyli kwas α-linolenowy (ALA) i kwas linolowy (LA). Stosunek nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-6 do omega-3 jest na poziomie pomiędzy 2:1 a 3:1 i jest uważany za optymalny dla zachowania zdrowia wg dietetyków
• 0,67 - 4,08 % kwasu γ-linolenowego (GLA)
• 0,4 - 1,6 % kwasu stearydonowego (SLA)

Olej konopny powinien być:

• Pozyskany z nasion, które nie mają więcej niż rok – mogą wtedy nabyć niepożądany smak i zapach
• Z oczyszczonych nasion – wtedy zawiera śladowe ilości THC
• Wysuszony w temperaturze poniżej 25 °C – Wilgoć w nasionach wynosi 15-20%, a do tłoczenia dopuszczone są nasiona o wilgotności poniżej 10% (wtedy nie rozwija się w nich pleśń). Jeśli ten warunek jest niespełniony olej może mieć ostry zapach ryb i amoniaku
• Tłoczony na zimno – w temperaturze 40-50 °C i pozostawiony na okres od jednego do dwóch tygodni, uzyskuje wtedy kolor zielony i posiada aromat cytryny, mięty i pieprzu oraz orzechowy posmak. Utrata koloru podczas procesu bielenia i rafinacji powoduje usunięcie antyoksydantów. Tłoczenie powoduje, że do oleju dostają się śladowe ilości CBD i terpenoidów.
• Po butelkowaniu, chroniony przed światłem i przechowywany w jak najniższej temperaturze – tłuszcze utleniają się pod wpływem światła i tworzą się niezdrowe dla naszego organizmu tłuszcze trans.

Olej konopny z nasion - jak stosować?

Dzięki zawartości dużej ilości PUFA, olej konopny z nasion może być składnikiem kosmetyków przeznaczonych dla suchej skóry. Nie zatyka porów, odbudowuje hydrolipidową warstwę ochronną skóry i zapobiega utracie wody z naskórka. Dlatego też w badaniach klinicznych wykazano, że olej jest przydatny w leczeniu ran śluzówki po operacjach oczu, nosa i gardła. W badaniach porównujących olej z nasion konopi do oliwy z oliwek wykazano, że osoby z atopowym zapaleniem skóry zauważyły znaczącą poprawę po zażyciu oleju z nasion.

Zawarte w oleju konopnym kwasy PUFA obniżają poziom złego cholesterolu (LDL) a także korzystnie działają w przypadku chorób układu krążenia, nowotworów i stanów zapalnych.

Najlepiej stosować olej konopny do sałatek, ze względu na niską temperaturę dymienia (około 165 °C), która uniemożliwia gotowanie i smażenie w wysokich temperaturach. Jest również idealnym zamiennikiem dla masła, można go również dodać do dipów i past.

Olej z konopi CBD z kwiatów konopi siewnej - właściwości

Kwiatostany konopi są bogate w niepsychoaktywne, ale biologicznie aktywne kannabinoidy, takie jak kannabidiol (CBD), który ma silne działanie anksjolityczne, spazmolityczne i przeciwdrgawkowe.

Olej konopny CBD - jak stosować?

Informacje jak stosować olej konopny CBD zostały umieszczone w naszym wcześniejszym artykule.

Olej z konopi indyjskich

Marihuana jest pozyskiwana suszu konopi indyjskich (Cannabis indica) i najczęściej kojarzona z używką o właściwościach narkotycznych, która daje złudne odprężenie i przejściową euforię. Należy ona do najbardziej rozpowszechnionych substancji psychotropowych używanych przez ludzi. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że była stosowana od stuleci w różnych kulturach jako dość skuteczny środek w leczeniu malarii, jaskry, zaparć, nadciśnienia, astmy oskrzelowej, a także bólów reumatycznych. Już 4 tys. lat temu w chińskiej i hinduskiej medycynie ludowej wykorzystywano przeciwbólowe, przeciwbiegunkowe oraz psychotropowe działanie marihuany. W Egipcie stosowano ją głównie jako środek odurzający i to zastosowanie poznali Europejczycy podczas egipskiej kampanii Napoleona. Następnie marihuana rozpowszechniła się podczas handlu niewolnikami z Afryki do Meksyku, na Wyspy Karaibskie i do Ameryki Południowej. Obecnie jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych narkotyków. W USA i Europie obok heroiny i LSD należy do substancji znajdującej się na liście narkotyków, co oznacza, że jej zastosowanie jest dozwolone jedynie w celach badawczych.

Oprócz wielu szkód, jakie marihuana wywołuje w organizmie, przynosi też pewne korzyści, takie jak zmniejszenie bólu, lęku, niepokoju, dodatkowo zapobiega śmierci uszkodzonych neuronów, tłumi nudności i wymioty oraz wzmaga apetyt. Są to właściwości cenne dla chorych na nowotwory, cierpiących na brak apetytu i spadek masy ciała.

Głównym psychoaktywnym (zmieniającym umysł) związkiem chemicznym w marihuanie, odpowiedzialnym za większość właściwości narkotycznych, których ludzie poszukują, jest delta-9-tetrahydrokannabinol (THC). Substancja ta znajduje się w żywicy produkowanej przez liście i pąki głównie żeńskiej rośliny konopi.

Ze względu na sposób ekstrakcji oleju z konopi indyjskich, wyróżniamy dwa główne rodzaje: olej FECO i olej RSO.

Olej FECO

FECO to skrót od Full-Spectrum Extract Cannabis Oil, czyli olej full spectrum z konopi indyjskiej ekstrahowany przy pomocy alkoholu, który po odparowywaniu, pozostawia skoncentrowane oleje roślinne, zawierające kannabinoidy takie jak THC i CBD. Pełne spektrum oznacza, że wszystkie kannabinoidy i terpeny występujące w roślinie konopi są ekstrahowane w takich samych proporcjach, w jakich występowały w formie kwiatu. Prowadzi to do doświadczenia całego kwiatu, wraz z efektem entourage, który polega na tym, że kannabinoidy działają synergicznie, prowadząc do większej liczby potencjalnie korzystnych efektów.

Olej RSO

RSO, czyli Rick Simpson Oil, pochodzi od jej twórcy, Ricka Simpsona, który opracował olej z konopi indyjskiej do celów medycznych po tym, jak zachorował na pewną formę raka skóry. Zastosował on stworzony przez siebie olej miejscowo na rakowe plamy na swoim ramieniu i ze zdziwieniem stwierdził, że plamy zniknęły po kilku dniach. Nie ma badań naukowych, które wspierają korzystne roszczenia RSO w leczeniu raka. Zawsze należy skonsultować się z ich lekarzem podczas podejmowania decyzji medycznych.

RSO jest wydobywany przy użyciu więcej ciepła niż FECO i z wysoce łatwopalnych rozpuszczalników. Rick Simpson nie tylko stworzył swój olej, ale również stworzył zalecany plan leczenia.

Źródło

1. "Hempseed as a nutritional resource: An overview", J. C. Callaway.
2. "Hempseed oil", J.C. Callaway and David W. Pate.
3. "Lecznicze właściwości konopi i możliwości ich zastosowania w medycynie", prof. dr hab. n. farm. Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, mgr Weronika Wojnar, dr n. farm. Maria Zych oraz dr n. med. Sławomira Dudek.